ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΟΔΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΑΜΟΥ, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

Ἡ Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Γάμου, Οἰκογενείας, Προστασίας τοῦ Παιδιοῦ καί Δημογραφικοῦ Προβλήματος, διοργάνωσε τήν 14ην Νοεμβρίου 2016, εἰς τήν Ἱεράν Μητρόπολιν Φθιώτιδος καί τήν 13ην Φεβρουαρίου 2017 εἰς τήν Ἱεράν Μητρόπολιν Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως, Ἡμερίδα μέ θέμα «Προβληματισμοί γιά τόν Γάμο καί τήν Οἰκογένεια εἰς τήν ἑλληνικήν κοινωνίαν.

Ἐκλεκτοί ὁμιλητές τῆς Ἡμερίδος, κατόπιν ἐγκρίσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου ἦταν: ὁ Ὁμότιμος Καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν κ. Ἀλέξανδρος Σταυρόπουλος μέ θέμα «Σύγχρονα ζητήματα Γάμου καί Οἰκογένειας», ὁ Ἐλλογιμώτατος Κοσμήτωρ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς κ. Ἀπόστολος Νικολαΐδης μέ θέμα «Ἐλεύθερες Συμβιώσεις», ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης κ. Ἱερώνυμος Νικολόπουλος μέ θέμα «Σύγχρονες Νομοθετικές ρυθμίσεις γιά τόν Γάμο καί τήν Οἰκογένεια» καί ὁ Ἐλλογιμώτατος Καθηγητής κ. Ἑμμανουήλ Περσελῆς μέ θέμα «Ἡ χριστιανική ἀγωγή καί ἀνατροφή τῶν παδιῶν στά πλαίσια τῆς προετοιμασίας τῶν μελλονύμφων».

Αἱ ἐργασίαι τῆς ἡμερίδος μετά τήν παρουσίασιν τῶν λίαν ἐνδιαφερουσῶν καί ἐπικαίρων εἰσηγήσεων κατέληξαν εἰς τά κάτωθι πορίσματα, τά ὁποῖα καί εὐλαβῶς καταθέτομεν εἰς τήν Ὑμετέραν κρίσιν.

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ

1. Τό κοινωνικόν πλαίσιον εἰς τό ὁποῖον ὁ ὁρθόδοξος γάμος καί ἡ οἰκογένεια καλοῦνται νά ὑπάρξουν καί νά ἐπιτελέσουν τήν ἀποστολήν των, ἥτοι τήν ἐν Χριστῷ ζωήν τῶν συζύγων, τήν τεκνογονίαν καί τήν ἀνατροφήν τῶν τέκνων, εἶναι νοσηρόν. Ἡ σύγχρονος κοινωνική πραγματικότης χαρακτηρίζεται ἀπό τήν σχετικοποίησιν τῶν ἀξιῶν καί τήν ἀνατροπήν τῶν ἀπό αἰώνων παραδεδομένων. Ἡ ἀμφισβήτησις καί ἡ ἀλλοίωσις πού ὑφίσταται τόσον ὁ Γάμος, ὅσον καί ἡ Οἰκογένεια μέσα εἰς αὐτήν τήν κοινωνικήν πραγματικότητα, εἶναι γεγονός καθοριστικόν  διά τόν τρόπον λειτουργίας, δομῆς, ἀλλά καί αὑτῆς ταύτης τῆς ὑπάρξεώς των.

2. Ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς ἐπηρεάζει τήν ζωή τῆς οἰκογενείας καί ἔχει ἐπιφέρει πολλά καινοφανῆ προβλήματα καί δυσκολίας εἰς αὐτήν. Ὁρισμένα γνωρίσματα τῆς νεοελληνικῆς κοινωνίας ἅτινα ἀσκοῦν ἐπιρροήν εἰς τήν ζωήν τῆς οἰκογενείας εἶναι καί τά κάτωθι:

α) Ὁ ἐξαστισμός καί ἡ κινητικότης τοῦ πληθυσμοῦ

β) Οἱ εἰσοδηματικές μεταβολές.

γ) Ὁ ἐκβιομηχανισμός

δ) Ἡ κοινωνία τῆς ἀφθονίας καί τοῦ καταναλωτισμοῦ,

ε) Ἡ ἐπιρροή τῶν Μέσων Μαζικῆς Ἐνημερώσεως,

στ) Ἡ ἐπέκτασις τῶν ποικίλων μορφῶν τοῦ διαδικτύου καί τῆς κοινωνικῆς δικτύωσεως,

ζ) Ὁ τουριστικός προσανατολισμός τῆς χώρας

η) Ἡ οἰκονομική κρίσις, ἡ ἀνεργία. Εἰς τά ἀνωτέρω ζητήματα δύναται νά προστεθοῦν καί νά τύχουν προβληματισμοῦ καί ἐνδελεχεστέρας ἐξετάσεως καί ἀντιμετωπίσεως καί τά ἑξῆς:

Ἡ μείωσις τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ, ἤτοι τό δημογραφικόν πρόβλημα

Οἱ δυσκολίες ἀποκτήσεως τέκνων

Οἱ ἀμβλώσεις

Οἱ μονογονεϊκές οἰκογένειες

Οἱ νέες μορφές συνάψεως συζυγιῶν

Οἱ Μικτοί γάμοι καί συμβιώσεις

2. Αἱ ἐλεύθεραι συμβιώσεις εἶναι ἕνα φαινόμενον σχετικῶς νέον ἐάν καί ὁμοιάζῃ μέ φαινόμενα ἀρχαιοτέρων ἐποχῶν, ὅπως αὐτό τῆς παλλακείας.

Ὁ ὅρος «ἐλεύθεραι συμβιώσεις» ἀφορᾶ πρωτίστως τήν ἐρωτικήν διάστασιν τῆς σχέσεως τῶν δύο φύλων καί διά τοῦτο δύναται νά ὁρισθοῦν ὡς συμβιώσεις τοῦ ἐλευθέρου, προσωρινοῦ, ἀδεσμεύτου ἔρωτος. Ἐπίσης διεθνῶς ἀμφισβητεῖται ὁ ὅρος «ἐλεύθεραι», διά τόν συγκεκριμένον τύπον σχέσεως καθώς ὑπονοῇ  ὅτι ὁ γάμος ἀποτελῆ μίαν ἀνελεύθερον σχέσιν.

3. Τά ἀποτελέσματα μιᾱς ἐν ἐξελίξει ἐρεύνης τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καταδεικνύουν ὅτι:

Τά μεγαλύτερα ποσοστά ἐλευθέρας συμβιώσεως ἐντοπίζονται εἰς τάς νεωτέρας ἡλικίας μεταξύ τῶν 18 καί 36 ἐτῶν μέ μορφωτικόν ἐπίπεδον πανεπιστημιακῆς ἐκπαιδεύσεως. Ἡ χρονική διάρκεια τῶν συμβιώσεων εἰς τήν πλειονότητά των κυμαίνεται μεταξύ 1 ἕως 3 ἐτῶν, ἐνῶ μεταξύ τῶν σκοπῶν διά τῶν ὁποίων συνάπτονται εἶναι ἡ ἔλλειψις εὐθυνῶν, ἡ δυνατότης τεκνοποιΐας κ.ἄ. Τό μεγαλύτερο ποστοστόν τῶν συμβιούντων δέν ἔχει συνάψει προγενέστερον γάμον.

Αἱ ἀφορμαί διά τήν ἐπιλογήν τῆς ἐλευθέρας συμβιώσεως εἶναι πολλαί, μεταξύ τῶν ὁποίων: αἱ ἀρνητικαί ἐμπειρίαι ἀπό τήν οἰκογενειακήν των ζωήν (διαζευγμένοι γονείς, συγκρούσεις, καταπίεσις, ἀνευθυνότης γονέων, ἀνυπαρξία γονεϊκοῦ ἐλέγχου, θρησκοληψία κ.ἄ), ἡ ἀνετοιμότης διά τόν γάμον, ἡ ἀποφυγή μίας μονίμου σχέσεως, ὁ φόβος ἑνός διαζυγίου, ἡ οἰκονομική δυσχέρεια.

Συμφώνως πρός τήν ἀνωτέρω ἔρευναν ἐκ τῶν βιούντων ἐντός μιᾶς ἐλευθέρας συμβιώσεως οἱ μισοί ἔχουν μιά συνειδητήν σχέσιν πρός τήν Ἐκκλησίαν, τό ἕνα τρίτον χαλαράν καί τό ἕνα δέκατον ἀδιάφορον. Μόνο τό 3% ἔχει αἴσθησι τοῦ ἁμαρτάνειν. Τό μεγαλύτερο ποσοστόν ἐπιθυμεῖ νά τελέση ὀρθόδοξον γάμον, ἐνῶ οἱ μισοί ἐπιθυμοῦν τήν συμπαράστασιν τῆς Ἐκκλησίας.

Γενικῶς συμπεραίνεται ὅτι αἱ ἐλεύθεραι συμβιώσεις τείνουν ὡς ἐπί τῶν πλεῖστον εἰς τόν γάμον μετά ἀπό μακρόχρονιον ἤ βραχύχρονιον διάστημα, ὄχι πάντοτε ὅμως μέ τό συμβιοῦν πρόσωπον.

4. Ὡς εὐνοϊκούς παράγοντας διά τήν σύναψιν Ἐλευθέρων Συμβιώσεων μποροῦμε νά ἀναφέρωμεν μεταξύ ἄλλων καί τούς ἑξῆς:

-Ἡ ἀπουσία τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ζωή τῶν ἀνθρώπων.

-Ἡ ἀπουσία πειστικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ λόγου διά τήν ἀνάγκην ἀναπτύξεως ὑπευθύνων σχέσεων.

-Τά ΜΜΕ, ἡ διαφήμισις τοῦ ἐλευθέρου καί ἀνευθύνου ἔρωτος, ἡ προβολή τοῦ μή κανονικοῦ, τοῦ ἀνωμάλου, τοῦ ἐξτρεμιστικοῦ, τοῦ ἐπανασταστικοῦ.

-Ἡ παιδεία καί ὁ πολιτισμός.

-Ἡ καταναλωτική κοινωνία, ἡ ἐρωτική σχέσις ὡς καταναλωτικό ἀγαθό.

-Ἡ κρίσις τῆς οἰκογενείας.  Ἡ κοινωνική ἀνομία.

-Ἡ οἰκονομική ὑποβάθμισις.

-Ἡ οἰκονομική ἀνεξαρτησία καί αὐτάρκεια

-Ἡ κοινωνική χειραφέτησις τῶν γυναικῶν

-Ὁ αὐξανόμενος ἀτομικισμός. ἡ σχέσις ὡς ἀτομικό καί ὄχι ὡς κοινωνικό καί θεσμικό γεγονός.

-Ἡ αὐξανόμενη δυνατότης ἐλέγχου τῶν γεννήσεων

-Ἡ δυνατότης ἐπιλογῆς ἐναλλακτικῶν μορφῶν συμβιώσεως

5. Συνέπειαι πού προκύπτουν ἀπό τάς ἐλευθέρας συμβιώσεις:

Αἱ Ἐλεύθεραι συμβιώσεις, ὡς προστάδιον τοῦ Γάμου, ὅπως σήμερον πολλοί τάς θεωροῦν, καταργοῦν τόν μυστηριακόν χαρακτήρα τῆς σχέσεως ἀνδρός καί γυναικός, ἀπεμπολοῦν τήν θείαν χάριν καί καθιστοῦν τόν γάμον ἀποτέλεσμα ὑπολογιστικῆς πράξεως, καί μονομεροῦς ἀνθρωπίνης ἐνεργείας. Ὁ πειραματισμός εἰς τάς σχέσεις τῶν δύο φύλων πρό τοῦ γάμου δύναται νά ἔχει ἀρνητικάς συνεπείας. Ἡ ἀντικειμενοποίησις τοῦ ἄλλου καί ἡ ἐκμετάλλευσίς του, ἀποτελοῦν συνεπείας αἱ ὁποῖαι ἀφήνουν ἰδίως εἰς τήν γυναικείαν ψυχοσύνθεσιν ἀνεξίτηλα ἴχνη, καί ὀδυνηράς ἐμπειρίας.

6. Παλαιόθεν εἶναι διαπιστωμένη ἡ στενή σχέσις μεταξύ οἰκογενείας καί κοινωνίας, ὑπό τήν ἔννοιαν ὅτι ἡ οἰκογένεια εἶναι τό πρῶτον καί θεμελιῶδες κύτταρον της κοινωνίας. Εἶναι προφανές ὅτι ὁ τρόπος δομήσεως καί ὀργανώσεως τῆς κοινωνίας εἶναι ἀνάλογος τοῦ τρόπου δομήσεως καί ὀργανώσεως τῆς οἰκογενείας. Τοῦτο σημαίνει ὅτι μιά διαλελυμένη ἤ πρόχειρα δομημένη οἰκογένεια ἀποτελεῖ τήν πρώτη εἰκόνα μιᾶς διαλελυμένης κοινωνίας. Διά τόν λόγον αὐτόν, ὅστις θέλει νά ἀποδιοργανώση μιά κοινωνία, ἀποδιοργανώνει πρῶτον τήν οἰκογένειαν.

7. Ἡ χώρα μας τό 2008 μέ τόν νόμο 3719/2008 θεσμοθέτησε  τό ἐπονομαζόμενον Σύμφωνον Συμβιώσεως χωρίς νά ὑπάρχη ρητή νομική δέσμευσις ἤ διεθνής ὑποχρέωσις πρός τοῦτο.  Θεσμοθετήθηκε ὑπέρ τῶν ἐτεροφύλων ζευγαριῶν καί ἐπεξετάθη εἰς τά ὁμόφυλα μετά τήν καταδίκην τῆς χώρας ὑπό τοῦ Διεθνοῦς Δικαστηρίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων. Θεσμοθέτηθηκε ὑπό τοῦ προσχήματος τῆς ρυθμίσεως σχέσεων ἀστικῆς ὑφῆς τάς ὁποίας ὅμως ἐκάλυπτον ἤδη ἐπαρκῶς ἄλλαι σχετικαί ἀστικαί διατάξεις. Θεσμοθέτηθηκε χωρίς τήν σύμφωνον γνώμην τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας καί ἐπαναφέρει τρόπον τινάν τόν παλαιόν ἐξευτελιστικόν θεσμόν τῆς παλλακείας.

Μέ τό Σύμφωνον Συμβιώσεως ἔχομε τήν μετάβασιν ἀπό τήν πνευματικήν καί σωματικήν συζυγικήν ἑνότητα εἰς τήν κατοχύρωσιν τῆς ἐπιπολαιότητος καί τοῦ ἐφημέρου. Τήν ἐκμετάλλευσιν τῶν προνομίων τοῦ Γάμου καί τήν ἀποποίησιν τῶν εὐθυνῶν του. Ἡ σύναψις τοῦ Συμφώνου Συμβιώσεως μέ ἁπλήν συμβολαιογραφικήν πρᾶξιν καί ἡ λύσις του μέ ἕνα μόνον ἐξώδικον δίδει τήν δυνατότητα εἰς τά ἐλευθέρως συμβιοῦντα μέλη, τῆς ταχυτάτου καί ἀμέσου ἀποδεσμεύσεως ἐκ τῆς σχέσεως χωρίς τήν ἀναγκαιότηταν τῆς ὑπάρξεως ἰσχυρᾶς αἰτιολογήσεως διά τήν λῆψιν τοιαύτης ἀποφάσεως.

Ἡ πρακτική ἐμπειρία ἐκ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ Συμφώνου Συμβιώσεως καταδεικνύει ὅτι αὐτό χρησιμοποιεῖται ὡς ἐπί τό πλεῖστον ὡς μέσον διά τήν πρόσκτησιν τῶν ἀπαραιτήτων δικαιολογητικῶν διά τήν ἀπόκτησιν τῆς ἑλληνικῆς ἰθαγένειας, ἀπό ἀλλοδαπούς, ἀλλά καί διά λόγους φορολογικῶν ἐλαφρύνσεων, καθιστώντας ἔτσι τό ἐν λόγῳ νομοθέτημα «κερκόπορταν» διά τήν καταστρατήγησιν τῆς νομιμότητος.

Εἰς τόν ἠθικόν ἐπίπεδον τό Σύμφωνον Συμβιώσεως ὑποβιβάζει τήν ἀνθρωπίνην ἀξίαν εἰς δραματικόν βαθμόν, καθώς σχετικοποιεῖ τάς ἀνθρωπίνας σχέσεις μέ τήν παραχώρισιν τῆς δυνατότητος τῆς αὐθαιρέτου μονομεροῦς λήψεως τῆς ἀποφάσεως τῆς διακοπῆς τῆς σχέσεως εἰς τό ἕνα ἐκ τῶν δύο μελῶν αὐτῆς καί τῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ ἑνός μέλους ὑπό τοῦ ἄλλου κατά τρόπον χρηστικόν καί ἀνεύθυνον. Δέν συμβάλλει εἰς τήν θεμελίωσιν ὑγιῶν σχέσεων καθώς καλλιεργεῖ τόν προσωπικόν ἐγωισμόν καί ἀναιρεῖ τό πνεῦμα θυσίας, ἀγάπης, ταπεινώσεως, ὑποχωρητικότητος ἐντός τῆς σχέσεως, ἐνῶ εἰσάγει κεκαλυμμένως τήν δυνατότητα τῆς πολυγαμίας, πρακτικῆς ξένης καί ἀλλοτρίας πρός τό ὀρθόδοξον χριστιανικόν ἦθος καί τήν παράδοσιν.

8. Τέλος, διά τῶν πορισμάτων τῆς ἐπιστήμης τῆς Ψυχολογίας παρέχεται ἡ δυνατότης τῆς καλυτέρας γνώσεως τῶν σταδίων ἐξελίξεως τῆς νοητικῆς λειτουργίας τῶν βρεφῶν καί τῶν νηπίων. Τά στάδια τῆς νοητικῆς ἀναπτύξεως τοῦ παιδιοῦ συμβαδίζουν μέ τά στάδια διαμορφώσεως εἰς αὐτό τῆς θρησκευτικῆς του πίστεως. Ἡ γνώσις τῶν ἀναπτυξιακῶν σταδίων τοῦ παιδιοῦ, πρωτίστως ὑπό τῶν γονέων ἀλλά καί ὑπό τῶν ἐντεταλμένων διά τήν ἀγωγήν των προσώπων, δύνανται νά συμβάλῃ εἰς τήν καλυτέραν χριστιανικήν ἀνατροφήν των, καθώς μέ βάσιν αὐτά τά στάδια κατονοεῖται πληρεστέρα ὁ τρόπος σκέψεως τῶν παιδιῶν καί δύναται νά γίνη ἀποτελεσματικοτέρα ἡ ἐπιλογή τῶν τρόπων ἐπικοινωνίας καί συμπεριφορᾶς πρός αὐτά. ὥστε μέ τήν σωστήν προσέγγισιν καί βοήθειαν νά μορφωθῆ εἰς αὐτά ἕνα πρώτο, ὑγιές καί σταθερόν θρησκευτικόν φρόνημα.